Το Πρόγραμμα

Η εφηβεία αποτελεί μια περίοδο έντονων αλλαγών στην ψυχοσύνθεση του παιδιού, οι οποίες εν μέρει μπορούν να εξηγήσουν την τάση του έφηβου για συμπεριφορές υψηλού κινδύνου όπως κάπνισμα, αλκοόλ και κατάχρηση άλλων ουσιών. Οι έφηβοι είναι ικανοί να ανεχθούν μεγαλύτερες ποσότητες αλκοόλ από τους ενήλικες, ενώ παράλληλα είναι πιο πιθανό να βιώσουν τις θετικές του επιδράσεις - παράγοντες που συμβάλλουν στην επεισοδιακή κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ.
Είναι όμως αρκετοί αυτοί οι παράγοντες για να εξηγήσουν την κατανάλωση αλκοόλ από τους έφηβους ή υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που κάνουν κάποιους εφήβους να είναι πιο επιρρεπής στην κατάχρηση αλκοόλ;
 
Γενετικοί παράγοντες
Η γενετική προδιάθεση φαίνεται ότι παίζει σημαντικό ρόλο στην κατανάλωση και την κατάχρηση αλκοόλ κατά την εφηβεία.
Ένα παιδί με αλκοολικό γονέα είναι πιο πιθανόν να έχει προβλήματα με το αλκοόλ. Συγκεκριμένα είναι  4 με 10 φορές να αποκτήσουν πρόβλημα αλκοολισμού. Μάλιστα φαίνεται ότι ξεκινούν να πίνουν σε μικρότερη ηλικία από ότι οι συνομήλικοί τους με αρνητικό οικογενειακό ιστορικό. Μελέτες έχουν αποδείξει ότι το  ποσοστό αλκοολισμού είναι αυξημένο σε μονοζυγωτικά σε σχέση με διζυγωτικά δίδυμα, ενώ άλλες έρευνες δείχνουν ότι ακόμα και υιοθετημένα παιδιά αλκοολικών γονέων που όμως μεγαλώνουν σε μη αλκοολικό περιβάλλον, έχουν 3-4 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να γίνουν αλκοολικοί, παρά το γεγονός ότι ανατράφηκαν από μη αλκοολικούς γονείς.
 
Χαρακτηριστικά της προσωπικότητας και ψυχιατρικά προβλήματα
Παιδιά που ξεκινούν να πίνουν σε πολύ μικρή ηλικία (πριν τα 12 έτη) συχνά μοιράζονται ορισμένα κοινά χαρακτηριστικά. Νέοι που είναι διασπαστικοί, υπερκινητικοί και επιθετικοί, δηλαδή αντικοινωνικοί, ή που παρουσιάζουν διαταραχή διαγωγής, όπως και νέοι που είναι καταθλιπτικοί, αποτραβηγμένοι ή αγχώδεις, μπορεί να βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο απόκτησης προβλήματος με το αλκοόλ. Άλλα προβλήματα συμπεριφοράς που σχετίζονται με κατανάλωση αλκοόλ αποτελούν η επαναστατικότητα, η δυσκολία αποφυγής επικίνδυνων καταστάσεων και η αδιαφορία για τους κανόνες και τα συναισθήματα των άλλων.
 
Το περιβάλλον
Η επιρροή των συνομηλίκων: Καθώς οι έφηβοι ανεξαρτητοποιούνται η επιρροή της παρέας των συνομηλίκων γίνεται πιο σημαντική και αυτή της οικογένειας εξασθενεί. Η αποδοχή από τους συνομηλίκους είναι σημαντικός παράγοντας κοινωνικής επιβράβευσης για τον έφηβο. Συνεπώς η συναναστροφή με φίλους που καταναλώνουν αλκοόλ  αυξάνει την πιθανότητα κατανάλωσης και από τον ίδιο τον έφηβο. Το ίδιο ισχύει και για την συναναστροφή με φίλους μεγαλύτερης ηλικίας.
 
Η επιρροή της οικογένειας: Οι γονείς επηρεάζουν σημαντικά τις συμπεριφορές που σχετίζονται με το αλκοόλ μέσω του ελέγχου τους, καθώς και παίζοντας το ρόλο του προτύπου συμπεριφοράς. Χαμηλά επίπεδα γονικού ελέγχου, έκθεση σε κοντινό οικογενειακό μέλος που πίνει και μεθά και εύκολη πρόσβαση σε αλκοόλ στο σπίτι είναι μερικοί από τους παράγοντες  που επηρεάζουν τόσο την έναρξη κατανάλωσης αλκοόλ, όσο και την ποσότητα που καταναλώνεται από τον έφηβο.
 
Στάσεις και προσδοκίες
Οι κοινωνικοί κανόνες γύρω από το αλκοόλ συνδέονται ισχυρά με την κατανάλωσή του από τους νέους. Σε υψηλό κίνδυνο για κατανάλωση αλκοόλ βρίσκονται νέοι που πιστεύουν ότι είναι κοινωνικά αποδεκτό να καταναλώνουν αλκοόλ ή έχουν θετικές προσδοκίες γύρω από αυτό, προσδοκούν δηλαδή ότι η κατανάλωση αλκοόλ είναι διασκεδαστική και σε κάνει πιο χαρούμενο.
 
Συνοπτικά
Οι νέοι είναι πιο πιθανό να καταναλώσουν αλκοόλ αν

• Έχουν χαμηλή επιτήρηση από την οικογένεια.
• Έχουν φίλους που πίνουν και περνούν πολλά βράδια της εβδομάδας μαζί τους
• Εκτίθενται σε κοντινό οικογενειακό μέλος, ειδικά γονέας που πίνει ή μεθά
• Έχουν θετικές προσδοκίες και στάση απέναντι στο αλκοόλ
• Έχουν πολύ εύκολη πρόσβαση στο αλκοόλ